Ống dẫn nước là gì?
Trong hệ thống tưới tự động, ống dẫn nước đóng vai trò truyền tải nước giữa các thành phần như nguồn nước, máy bơm, van điện từ và béc tưới cây. Dù nước dùng để tưới thường ít chứa tạp chất, đối với ống dẫn không cần khả năng chống ăn mòn, nhưng vẫn phải có khả năng chịu áp lực cao từ nguồn nước. Các loại ống dẫn nước phổ biến trong hệ thống này bao gồm ống PVC, HDPE, PPR và cả ống kim loại.
Thành phần cấu tạo
Cấu trúc hình trụ tròn của ống dẫn nước được thiết kế nhằm giảm ma sát trong lumen ống, tăng cường khả năng truyền tải nước. Với sự đa dạng về vật liệu bao gồm PVC, HDPE, PPR, kim loại, mỗi loại ống thường áp dụng phương pháp liên kết khác nhau. Ví dụ, ống PVC thường được kết nối thông qua quá trình dán bằng keo, trong khi HDPE có thể sử dụng cả hai phương pháp siết ren và hàn nhiệt. Đối với ống PPR, phương pháp chủ yếu là hàn nhiệt để đảm bảo kết nối chặt chẽ và an toàn.
Phân loại
Theo vật liệu
PVC
Ống PVC, viết tắt của polyvinyl clorua, là loại ống cứng khó uốn cong, thường có màu xám, với độ đậm màu thể hiện lượng tạp chất ít và độ bền cao. Có nhiều loại đường kính và thông số Schedule rating cùng với giới hạn áp suất (pressure ratings – PSI). Schedule rating ảnh hưởng đến đường kính trong của ống, điều này quan trọng khi so sánh ống Schedule 40 và Schedule 80. Mặc dù đường kính ngoài của chúng giống nhau, nhưng độ dày thành ống và giới hạn áp suất khác nhau, ví dụ, ống Schedule 80 có thành dày lớn hơn, do đó có khả năng chịu áp suất cao hơn.
Phổ biến trong các cửa hàng là ống Schedule 40, được khuyến nghị cho hệ thống tưới tự động với khả năng chịu áp lực lên đến hàng trăm PSI, trong khi hệ thống tưới dân dụng trung bình chỉ yêu cầu khả năng chịu áp lực không quá 80 PSI.
Ống PVC thường có chiều dài là 4m/cây và cần được cắt bằng dụng cụ cắt ống chuyên dụng khi cần chiều dài ngắn hơn. Mặc dù ống PVC có độ bền cao, nhưng do tính cứng của nó, hiệu suất hoạt động có thể bị ảnh hưởng ở nơi có nhiệt độ thấp. Đối lập với phương pháp siết ren và hàn nhiệt của ống PPR, ống PVC thường được kết nối bằng các phương pháp khác như hàn nhiệt và siết ren.
Poly
Poly là viết tắt của polyethylene mật độ cao, hay còn được gọi là HDPE. Trong các hệ thống tưới tự động và ống dẫn, ống HDPE là một lựa chọn phổ biến. Với tính linh hoạt đặc trưng, HDPE vẫn duy trì độ bền cao, làm cho nó phù hợp cho hầu hết các hệ thống tưới tiêu dùng. Mặc dù không có sức mạnh như PVC, HDPE vẫn có khả năng chịu áp suất trong khoảng 200-300 psi, phù hợp cho nhiều loại nhà ở thông thường. Ngoài ra, nó còn linh hoạt và nhẹ, tạo điều kiện thuận lợi cho việc sử dụng.
Theo chức năng
Đường ống chính
Là đường ống chịu trách nhiệm cung cấp nước từ nguồn đến các vị trí của van điện từ trong hệ thống tưới. Thường được đặt ở trung tâm để đảm bảo việc tiếp cận các khu vực là ngắn nhất và đồng đều nhất. Đường ống chính, thường ở vị trí trung tâm, có kích thước và độ dài lớn hơn so với các loại ống khác trong hệ thống, nhằm đáp ứng nhu cầu lưu lượng và áp lực cho thiết bị tưới cây. Việc tính toán kích thước không chính xác có thể ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống tưới. Trong một số trường hợp, đường ống chính phải chịu áp lực nước liên tục, ngay cả khi hệ thống tưới không hoạt động, đòi hỏi độ dày tối thiểu của ống chính là 8 bar.
Đường ống nhánh cấp 1
Chức năng chính của đường ống nhánh cấp 1 là phân phối nước từ van điện từ đến các đường ống nhánh cấp 2. Để đảm bảo hiệu suất tốt, đường ống nhánh cấp 1 cần được thiết kế sao cho hướng đi của nó tiếp cận và đáp ứng được tất cả các đường ống nhánh cấp 2, có độ dài ngắn nhất. Mặc dù kích thước của đường ống nhánh cấp 1 nhỏ hơn so với đường ống chính, nhưng lớn hơn so với đường ống nhánh cấp 2. Việc lựa chọn cùng một cỡ ống nhánh cấp 1 cho tất cả các khu vực giúp thuận tiện trong việc thống kê khối lượng và tính toán. Độ dài của đường ống nhánh cấp 1 không nhỏ, do đó, việc chọn kích thước ống đủ lớn là quan trọng để đảm bảo dẫn nước hiệu quả đến tất cả các đường ống nhánh cấp 2, kể cả những đường ống ở vị trí xa nhất.
Đường ống nhánh cấp 2
Đường ống nhánh cấp 2 trong hệ thống tưới là phần nhỏ nhất, đóng vai trò chính trong việc cung cấp nước trực tiếp cho từng béc tưới cây. Là đoạn ống ngắn nhất và nhỏ nhất, không gặp vấn đề sụt áp, ống này chỉ cần quan tâm đến việc chọn đường kính để đảm bảo đủ lưu lượng cho hoạt động của béc tưới. Trong hệ thống tưới tự động, việc sử dụng ống dẻo như ống LDPE cho đường ống nhánh cấp 2 là lựa chọn tốt để dễ dàng lắp đặt ở nhiều vị trí khác nhau.
Với quy mô hệ thống tưới nhỏ, số cấp bậc phân chia đường ống giảm, ví dụ như ở các ban công chung cư, chúng ta chỉ cần sử dụng đơn loại ống LDPE 16mm. Béc tưới có thể được gắn trực tiếp lên ống này, tạo nên một hệ thống đơn giản, trong đó đường ống chính và đường ống nhánh trở thành một thể thống nhất.
Ứng dụng
Ống PVC
Do khả năng chống nắng kém, việc lắp đặt hệ thống tưới cần phải xem xét việc chôn sâu hoặc đặt trong những vị trí ít tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời, như là âm tường hoặc trong nhà. Ống PVC thường được ưa chuộng trong việc xây dựng hệ thống âm tường cho nhà ở dân dụng, biệt thự do tính đơn giản trong cách cắt nối khi thi công các chi tiết nhỏ. Ngoài ra, ống PVC cũng được sử dụng rộng rãi cho việc xây dựng đường ống chính trong các khu vực có địa hình phức tạp như đồi núi. Đối với các vùng hẻo lánh và ít phát triển, PVC lại được ưa chuộng vì tính thông dụng và giá thành hợp lý của nó.
Ống PPR
Do khả năng linh hoạt trong việc đấu nối ở các vị trí hẹp, ống PPR không chỉ được áp dụng trong lắp đặt âm tường cho nhà ở dân dụng và biệt thự như ống PVC, mà còn được sử dụng trong xây dựng nhà cao tầng nhờ khả năng chịu nhiệt và áp lực vượt trội. Tuy nhiên, do giá thành cao, đặc biệt là khi cần sử dụng ống có kích thước lớn cho các khu vực quy mô lớn như trang trại hoặc nhà vườn, nên việc đầu tư cho ống PPR trở nên khá đắt đỏ, giải thích tại sao chúng ta ít thấy sử dụng loại ống này trong các khu vực như vườn trang trại.
Ống HDPE
Các khu vực có diện tích rộng như trang trại, resort, và khu công nghiệp thường sử dụng ống HDPE do tính chất bền bỉ cao, khả năng chống lại tác động của ánh nắng mặt trời và khả năng chịu áp lực đáng kể. Điều này được thể hiện thông qua việc sản xuất ống HDPE thành từng cuộn có chiều dài 50m hoặc 100m, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình thi công trong các khu vực đó.
>>> Xem thêm: So sánh ống PPR và HDPE có gì giống và khác nhau
